Tarihten Günümüze C Vitamini

C vitamini eksiklği ile oluşan hastalığa iskorbüt denir. Tarihte C vitamini eksikliğinden (iskorbüt) dolayı birçok üzücü olay yaşanmıştır. 1200‘lerde Haçlı Seferleri sırasında Avrupalı askerler iskorbüt sebebiyle eklem ağrısı, damak şişmesi, diş etinin çekilip düşmesi gibi problemler yaşamış ve sonrasında askerlerin bir kısmı yaşamını yitirmiştir. Yine önemli keşif gezilerinde C vitaminin eksikliği büyük engel oluşturmuştur. Vasco da Gama 1497’de Afrika’nın güneyinden Hindistan’a ulaştığında, 1519’da Macellan, Güney Amerika keşfinin sonunda mürettebatının yüzde 80’ini C vitamini eksikliğinden dolayı kaybetmişti. 1911’lere gelindiğinde Güney Kutbu’nun keşfinde Amundsen’in rakibi İngiliz R.F.Scott Güney Kutbu’na ulaştığında C vitamini eksikliği sebebiyle hastaydı. Amundsen’in kendinden önce Güney Kutbu’nu keşfettiğini görüp, dönüş yoluna geçen Scott ve ekibi C vitamini eksikliğinden hayatlarını kaybettiler.

1920’lerde İngiliz biyokimyacı Drummond yaptığı çalışma sonucu iskorbüt önleyici madde olan C vitamini (askorbik asit) adını kullandı ve o günden bugüne C vitamini en fazla kullanılan vitaminlerden biri olarak hayatımızdaki yerini aldı.

C vitamini hangi besinlerde bulunur?

C vitamini vücudumuzda üretilmeyen bir vitamindir. Dolayısıyla dışarıdan alınması gerekli olan vitaminlerden biridir. Besinlerde en fazla turunçgiller, biber, maydanoz, marul, kivi, çilek ve domateste bulunur.

Ancak günümüzde C vitaminini besinlerden almak gittikçe zorlaşmaktadır. Meyve ve sebzelerin besin içerikleri; toprağı tüketen modern çiftçilik yöntemleri, yiyeceklerin aşırı derecede işleme tabi tutulması ve rafine edilmesi, bazı depolama ve pişirme yöntemleri sebebiyle ciddi şekilde azalmaktadır. Bu sebeple günümüzde, bazı kişiler için dışarıdan C vitaminini gıda takviyesi olarak almak bir gereklilik halini alabilir.

C vitamini eksikliğinde neler görülür?

C vitamini eksikliğinde; enfeksiyonlara karşı direncin azalması, dişetlerinin şişmesi ve kanaması, eklemlerde şişmeler, iştahsızlık, kansızlık, yaraların iyileşmesinde gecikme görülebilir. C vitamini bağışıklığı desteklemede önemli rol oynadığından eksikliğinde bazı enfeksiyonların gelişme ihtimali artabilir.

C vitamininin faydaları nelerdir?

Grip ve soğuk alıgınlığını engellemede bağışıklık sistemini güçlendirerek etki eder.

Antioksidan özelliği sebebiyle serbest radikalleri engeller, dokuları bir arada tutan kollajen sentezinde rol oynayarak yaşlanma etkilerini geciktirir.

Diş eti şişmelerini, diş eti çekilmelerini engelleyerek ağız sağlığında önemli rol oynar.

Sigara kullanan kişilerde, antioksidan özelliği ile sigaranın vücudumuza verdiği zararları azaltmak için C vitamini önerilen vitaminlerden biridir.

C Vitamini ve Çinko

Günümüzde birçok üründe, koruyucu etkinliği arttırmak için C vitamini çok önemli bir mineral olan çinko ile beraber kullanılmaktadır. Çinko da aynı C vitamini gibi bağışıklık sisteminin düzenlenmesinde, kemik ve bağ dokusunun oluşmasında, vücuda hasar veren serbest radikallerin oluşmasının ve zararlarının engellenmesinde, cildi güzelleştirerek yaşlanmanın etkilerini geciktirmede kullanılan en önemli minerallerden biridir.

Daha sağlıklı ve güçlü bireyler olmak istiyorsak C vitaminini ve Çinko’ yu hayatımızdan eksik etmememiz gerekir.

En yakın sağlık danışmanınız olarak biz eczacılar sizlere sağlıklı ve mutlu bir hayat dileriz.

Uzman Eczacı Yaman Furtun