Hayatınızın Yeni Parçası Stres

Stresin sağlığımız üzerine etkileri

Hayatımızın vazgeçilmez bir parçası oldu stres. Her köşesinde stres kaynağı olabilecek olaylarla karşılaşıyoruz her gün. Örnek vermemiz gerekirse; sabah uyandığınızda televizyonda veya radyoda duyduğunuz haberler, eşinle veya çocuğunla tartışarak evden ayrılman, sen kurallara uyarken emniyet şeridini ihlal eden ve senin haklarını gasp eden bir yurttaşın veya o ayki aile bütçesinde verdiğiniz açık... Durmadan üzerine gelen tüm bu gerekçeler, hayatındaki stresi artıyor. Aslında biliyoruz ki düşük dozda stres başarı getirir. Düşük dozda stresin başarı getireceğine en klasik örnekler; araba kullanırken önüne fırlayan bir kediye çarpmamak için ani yaptığın fren ile kedinin hayatını kurtarman veya bir işi zamanında bitirmek adına harcadığın fazladan çabadır. Ancak stres kaynağı şiddetli ise ve uzun süre devam ediyorsa bu senin için zararlı ve hastalıklara neden olabilir çünkü vücudumuz stresle baş etmek adına bir takım savunma mekanizmalarını çalıştırmaya başlar.

Vücudun strese karşı verdiği yanıtlar arasında en önemlisi belki de kalp damar sisteminde yarattığı tablodur. Bir stres kaynağı ile karşı karşıya kaldığımızda kalp hızımız artar, kan basıncı yükselir ve solunum daha sık hale gelir. Kaslarımızın gerilmesi de aslında vücudumuzun kendini savunmaya hazırlanması anlamına gelir. Vücut dış ortamdan tehdit altındadır. Stres nedeni ortadan kalktıysa sistemler hızla eski haline gelir. Bu kaynak ortadan kalkmaz ise ve sürekli hale gelirse, savunma ve saldırı dengesini sağlayamayan vücut, hastalıklarla boğuşma noktasına gelebilir. Bunlar arasında kalp hastalıkları, yüksek tansiyon, kalp ritim bozuklukları, depresyon, anksiyete ve obezite sayılabilir. Kişi artık kendisinin enerjisinin düştüğünü ifade eder, baş ağrısından, sürekli olan mide bulantılarından, kabızlık ve ishalden şikayet eder. Kas ağrıları sıklaşmaya başlar, uykusuzluk kontrol edilemeyen bir hal alabilir, cinsel isteksizlik başlar, geceleri diş gıcırdatma ve ağız kuruluğu ön plana çıkar. Kişi artık daha kolay sinirlenir bir hal almıştır, kendini yalnız, başarısız ve değersiz hisseder.

Stresle baş etmenin yolu ise bu kaynağı mümkün ise ortadan kaldırmaktır. Öncelikle “hayır” demeyi öğrenmelisin. Özellikle seni istemediğin bir sorumluluk altında bırakacak bir işi nazik yoldan reddetmek, seni ileride stres kaynağı olabilecek bir faktörden korur. Bu nedenle imkanlarını ve yeterliliklerini de iyi bilmen yani kendini iyi tanıman şarttır. Bazen karşındakini üzmemek bazen de sana gelen öneriyi ötelemek adına kabul etmek ileride seni daha sıkıntılı bir hale sokabilir. Stres kaynağını ortadan kaldırmak mümkün değil ise onunla baş etmenin yollarını bulmalısın. Örneğin senin için trafik bir stres kaynağı ise bir düşün bakalım o zamanda neler yapabilirsin: trafikte geçireceğin saatlerde müzik dinlemek ve hatta farklı müzik türlerini keşfetmeye, uzun süredir aramadığın arkadaşının hatırını sormaya, sesli bir kitap dinlemeye veya nefes egzersizi nasıl oluyor onu öğrenmeye ve bu egzersizleri yapmaya ne dersin?

Bunların yanı sıra stresle baş etmenin sağlıklı yolları arasında günde 30 dakikalık egzersizlerin, arkadaşlarla ve aile ile daha sık buluşmanın, bulunduğun ortamı değiştirmeye çalışmanın yeri olduğunu ifade etmek gerekir. Elbette sağlıklı yaşam kurallarına uymak, sağlıklı beslenmek, kahveyi ve şekeri azaltmak da yararlı olacaktır. Tüm bu önlemleri dikkate almadan, strese yenik düşerek sigara ve alkol tüketmek, aşırı uyumak veya aşırı televizyon seyretmek, hemen ilaçlara sarılmak veya arkadaşlardan uzaklaşmak gibi sağlıksız olan tercihleri ön plana çıkartmak sadece durumu içinden çıkılmaz hale getirecektir.